ดนตรี ป.6 หน่วยที่ 3 เครื่องหมายและ สัญลักษณ์ทางดนตรี

1

Presentation Transcript

  • 1. หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ เครื่องหมายและ สัญลักษณ์ทางดนตรี
  • 2. • อ่าน เขียนโน้ตไทยและโน้ตสากลทำนองง่าย ๆ (ศ ๒.๑ ป.๖/๓)
  • 3.เครื่องหมายและ สัญลักษณ์ทางดนตรี
  • 4.จากเนื้อเพลง ถ้านักเรียนเป็นผู้ขับร้องจะถ่ายทอดอารมณ์เพลงอย่างไร
  • 5.๑. โน้ตเพลงไทย โน้ตเพลงไทย เป็นสิ่งที่ทำให้ผู้ขับร้องและบรรเลงดนตรีเข้าใจเพลงมากขึ้น ทำให้สามารถขับร้องและบรรเลงดนตรีได้ถูกต้อง ซึ่งโน้ตเพลงไทยจะแตกต่างจากโน้ตเพลงสากล คือ โน้ตเพลงไทยจะใช้สัญลักษณ์ภาษาไทย ส่วนโน้ตเพลงสากล จะใช้สัญลักษณ์ตัวโน้ตลักษณะต่าง ๆ
  • 6.๑.๑ สัญลักษณ์โน้ตเพลงไทย ตัวโน้ต คือ เครื่องหมายและสัญลักษณ์ที่ใช้เขียนแทนเสียงดนตรี ในโน้ต เพลงไทยจะใช้ภาษาไทยแทนเสียง ซึ่งมีลักษณะ ดังนี้
  • 7.๑.๒ การบันทึกโน้ตเพลงไทย การบันทึกโน้ตเพลงไทย จะแบ่งเป็น ๘ ห้องต่อ ๑ บรรทัด และ ในแต่ละห้อง จะบันทึกโน้ต ๔ ตัว ๓ ตัว ๒ ตัว ๑ ตัว หรือไม่มีตัวโน้ตก็ได้ ซึ่งหากห้องใดไม่มี การบันทึกโน้ตจะใช้สัญลักษณ์ – แทนตำแหน่งของตัวโน้ตที่อยู่ในห้องเป็นการบอกความยาวของเสียงตัวโน้ตที่อยู่ข้างหน้าให้มีเสียงยาวขึ้น ความยาวเสียงเท่ากับ 1/4 จังหวะ ความยาวเสียงเท่ากับ 1/2จังหวะ ความยาวเสียงเท่ากับ 3/4 จังหวะ ความยาวเสียงเท่ากับ 1 จังหวะ
  • 8.๑.๓ การอ่านโน้ตเพลงไทย โน้ตเพลงไทย มีการอ่านจากซ้ายไปขวา และต้องอ่านโดยให้เวลาเท่ากันทุกบรรทัด ๑.๔ โน้ตเพลงไทยอัตราจังหวะ ๒ ชั้น อัตราจังหวะ ๒ ชั้น คือ อัตราจังหวะปานกลาง เพลงไทยอัตราจังหวะ ๒ ชั้น นิยมใช้บรรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร เพราะเป็นเพลงที่มีจังหวะ เหมาะสม ในการร่ายรำและใช้ดำเนินเรื่อง เป็นเพลงที่ฟังสบาย ๆ ไม่ช้าหรือเร็วจนเกินไป
  • 9.ตัวอย่างโน้ตเพลงไทยอัตราจังหวะ 2 ชั้น
  • 10.๒.๑ สัญลักษณ์โน้ตเพลงสากล ตัวโน้ต เป็นสัญลักษณ์ที่ใช้แทนความสั้นและยาวของเสียงดนตรี ซึ่งมีลักษณะของตัวโน้ต ดังนี้ ๒. โน้ตเพลงสากล โน้ตเพลงสากล เป็นสัญลักษณ์ที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย และมีรูปแบบ เป็นมาตรฐานซึ่งมีเครื่องหมายและสัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่ใช้บันทึกโน้ต ดังนี้
  • 11.๒.๒ กุญแจประจำหลัก กุญแจประจำหลัก เป็นสิ่งที่ใช้กำหนดระดับเสียงของตัวโน้ต ที่บันทึก ลงบนบรรทัด ๕ เส้น แบ่งออกเป็น ดังนี้ ๑) กุญแจซอล การเขียนกุญแจซอล จะเริ่มเขียนหัวกุญแจจากเส้นที่ ๒ ของบรรทัด ๕ เส้น ซึ่งโน้ตตัวใดก็ตามที่อยู่บนคาบเส้นที่ ๒ โน้ตตัวนั้น คือ โน้ตตัวซอล
  • 12. การอ่านกุญแจซอล การอ่านโน้ตที่มีกุญแจซอลเป็นกุญแจประจำหลักนั้น เมื่อทราบว่าโน้ตตัวใดก็ตามที่อยู่บนเส้นที่ ๒ เป็นโน้ตตัวซอลก็สามารถไล่ตามลำดับได้ ดังนี้
  • 13.๒) กุญแจฟา การเขียนกุญแจฟา จะเริ่มเขียนหัวกุญแจจากเส้นที่ ๔ ของบรรทัด ๕ เส้น ซึ่งเป็นตัวกำหนดชื่อโน้ตตัวแรกของกุญแจฟา
  • 14. การอ่านกุญแจฟา การอ่านโน้ตที่มีกุญแจฟาเป็นกุญแจประจำหลัก หากโน้ตตัวใดที่ถูกบันทึกบนคาบเส้นที่ ๔ คือ โน้ตตัวฟา และอ่านโน้ตตัวอื่น วิธีเดียวกับการอ่านโน้ตที่มีกุญแจซอลเป็นกุญแจประจำหลัก
  • 15.๒.๓ บันไดเสียง บันไดเสียง คือ เสียงของตัวโน้ตที่ถูกนำมาเรียงไว้ตามลำดับ จากเสียงต่ำไปหาเสียงสูง เรียกว่า บันไดเสียงขาขึ้น และเสียงสูงลงมาหาเสียงตํ่าเรียกว่า บันไดเสียงขาลง
  • 16. บันไดเสียงซีเมเจอร์ (C major) เป็นบันไดเสียงที่มีการไล่เสียง โดยเริ่มจากเสียงโด และไล่เสียงขึ้นไปตามลำดับคือ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โด ซึ่งในการไล่เสียงนั้นเมื่อไล่เสียงครบทั้ง ๘ เสียง คือ โดต่ำถึงโดสูงเรียกว่า ๑ octave หรือคู่แปด และถ้าไล่เสียงจากเปียโนจะเริ่มกดเสียงโดเป็นเสียงแรก และไล่เสียงขึ้นไปเรื่อย ๆ โดยกดแต่คีย์สีขาวไม่กดคีย์สีดำจนถึงโดสูง
  • 17.โน้ตเพลงไทยสากลในบันไดเสียงซีเมเจอร์ (c major) ทำนอง พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร คำร้อง พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
  • 18.๒.๔ ตัวหยุด ตัวหยุด หมายถึง สัญลักษณ์ที่ทำให้เสียงเงียบหรือหยุดชั่วครู่ แต่จังหวะยังคงดำเนินไปตลอด ตัวหยุดจะเขียนบนบรรทัด ๕ เส้น เหมือนกับตัวโน้ต ตัวหยุดแต่ละตัวมีลักษณะและอัตราจังหวะ ดังนี้
  • 19.๒.๕ เส้นกั้นห้อง เส้นกั้นห้องมีลักษณะเป็นเส้นตรงแนวตั้งที่ขีดขวางบรรทัด ๕ เส้น เพื่อกั้นแบ่งโน้ตในแต่ละห้อง ให้มีจำนวนจังหวะตามที่เครื่องหมายกำหนดจังหวะกำหนดไว้ และใช้เส้นกั้นห้องคู่ เมื่อต้องการใช้กั้นจบตอนหรือจบท่อนเพลง
  • 20.๒.๖ เครื่องหมายกำหนดจังหวะ เครื่องหมายกำหนดจังหวะ มีลักษณะเป็นตัวเลข ๒ ตัว ที่เขียนซ้อนกัน คล้ายเลขเศษส่วน ใช้เพื่อแสดงจังหวะ และอัตราจังหวะของเพลง ซึ่งจะเขียนกำกับไว้หลังกุญแจประจำหลัก เช่น
  • 21. เลขตัวบน เป็นเลขที่กำหนดว่าเพลงจะแบ่งออกเป็นห้องละกี่จังหวะ ตามตัวเลขที่กำหนด ดังนี้ เลขตัวล่าง เป็นเลขที่กำหนดว่าโน้ตลักษณะใดจะเป็นเกณฑ์ตัวละจังหวะ ดังนี้
  • 22.๒.๗ การอ่านโน้ตเพลง การอ่านโน้ตเพลง ผู้อ่านจะต้องรู้ถึงระดับเสียงสูง-ตํ่าของตัวโน้ตที่บันทึกลงบนบรรทัด ๕ เส้น และต้องมีความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับสัญลักษณ์ของตัวโน้ต เพื่อให้สามารถอ่านโน้ตเพลงได้ง่ายขึ้น
  • 23.การอ่านสัญลักษณ์ของตัวโน้ตที่เขียนชื่อ ตัวโน้ตเป็นภาษาอังกฤษ มีลักษณะการอ่าน ดังนี้ จากโน้ตเพลงจะมีตัวโน้ต ๖ ตัว ได้แก่ โด เร มี ฟา ซอล ลา และจะซ้ำกันและมีลักษณะของตัวโน้ต ๒ ลักษณะ คือ โน้ตตัวดำและตัวขาว
  • 24.ตัวอย่างโน้ตเพลงสากล
  • 25.ตัวอย่างโน้ตเพลงสากล
  • 26.เครื่องหมายและ สัญลักษณ์ทางดนตรี
  • 27. • อ่าน เขียนโน้ตไทยและโน้ตสากลทำนองง่าย ๆ (ศ ๒.๑ ป.๖/๓)
  • 28.เฉลย ๑. ข้อใดคือสัญลักษณ์โด เร มี ซอล เสียงสูง ๑ ดํ ฟํ รํ ซํ ๒ ดํ รํ มํ ซํ ๓ ดฺ ฟฺ มฺ ซฺ ๔ ดฺ รฺ. มฺ. ซฺ
  • 29.เฉลย ๒. - - มีความยาวเสียงเท่ากับกี่จังหวะ ๑ ๑ จังหวะ ๒ ๓/๔ จังหวะ ๓ ๑/๒ จังหวะ ๔ ๑/๔ จังหวะ
  • 30.เฉลย ๓. ห้องเพลงของเพลงไทยจะบันทึกตัวโน้ต ได้มากที่สุดกี่ตัว ๑ ๑ ตัวโน้ต ๒ ๒ ตัวโน้ต ๓ ๓ ตัวโน้ต ๔ ๔ ตัวโน้ต
  • 31.เฉลย ๔. การอ่านโน้ตเพลงไทยมีวิธีการอ่านอย่างไร ๑ อ่านจากซ้ายไปขวา ๒ อ่านท่อนใดก่อนก็ได้ ๓ อ่านจากขวาไปซ้าย ๔ อ่านจากท่อนสุดท้ายไปท่อนแรก
  • 32.เฉลย ๕. อัตราจังหวะ ๒ ชั้น มีจังหวะเป็นอย่างไร ๑ จังหวะช้าปานกลาง ๒ จังหวะปานกลาง ๓ จังหวะเร็ว ๔ จังหวะช้า
  • 33.เฉลย ๖. ข้อใดกล่าวถูกต้องเกี่ยวกับกุญแจประจำหลัก ๑ เนื้อเพลงที่มีกุญแจฟาจะมีเสียงฟาถึงโดเท่านั้น ๒ เนื้อเพลงที่มีกุญแจซอลจะมีเสียงโด ถึงซอลเท่านั้น ๓ กุญแจประจำหลักที่ต่างกันทำให้เขียน ตัวโน้ตต่างกัน ๔ กุญแจประจำหลักที่ต่างกันทำให้การ ออกเสียงตัวโน้ตต่างกัน
  • 34.เฉลย ๗. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของบรรทัด ๕ เส้น ๑ เขียนตัวโน้ตได้ตรงตามเสียงของตัวโน้ต ๒ ทำให้สามารถเล่นดนตรีได้ดีขึ้น ๓ เขียนตัวโน้ตให้ผู้อื่นเข้าใจง่ายขึ้น ๔ เขียนกุญแจเสียงได้ถูกต้อง
  • 35.เฉลย ๘. ข้อใดคือตัวหยุดตัวเขบ็ตสองชั้น ๑ ๒ ๓ ๔
  • 36.เฉลย ๙. ห้องเพลงในข้อใดมีเสียงเร ๑ ๒ ๓ ๔
  • 37.เฉลย ๑๐. ห้องเพลงในข้อใดมีอัตราจังหวะมากที่สุด ๑ ๒ ๓ ๔
  • 38.ต่อข้อ ๒ ๑. ข้อใดคือสัญลักษณ์โด เร มี ซอล เสียงสูง ๑ ดํ ฟํ รํ ซํ ๒ ดํ รํ มํ ซํ ๓ ดฺ ฟฺ มฺ ซฺ ๔ ดฺ รฺ. มฺ. ซฺ เฉลย ๒ เพราะสัญลักษณ์ ํ ใช้แทนเสียงสูง และโน้ตตัวโด เร มี ซอล เขียนสัญลักษณ์แทน ได้ดังนี้ ดํ รํ มํ ซํ เฉลย
  • 39.ต่อข้อ ๓ ๒. - - มีความยาวเสียงเท่ากับกี่จังหวะ ๑ ๑ จังหวะ ๒ ๓/๔ จังหวะ ๓ ๑/๒ จังหวะ ๔ ๑/๔ จังหวะ เฉลย ๓ เพราะสัญลักษณ์ _ _ ใช้แทนความยาวเสียงในห้องเพลง ๑/๒ จังหวะ
  • 40.ต่อข้อ ๔ ๓. ห้องเพลงของเพลงไทยจะบันทึกตัวโน้ต ได้มากที่สุดกี่ตัว ๑ ๑ ตัวโน้ต ๒ ๒ ตัวโน้ต ๓ ๓ ตัวโน้ต ๔ ๔ ตัวโน้ต เฉลย ๔ เพลงห้องเพลงไทยในแต่ละห้องเพลงจะบันทึกโน้ตได้ห้องละ ๔ ตัวโน้ต
  • 41.ต่อข้อ ๕ ๔. การอ่านโน้ตเพลงไทยมีวิธีการอ่านอย่างไร ๑ อ่านจากซ้ายไปขวา ๒ อ่านท่อนใดก่อนก็ได้ ๓ อ่านจากขวาไปซ้าย ๔ อ่านจากท่อนสุดท้ายไปท่อนแรก เฉลย ๑ การอ่านโน้ตจะมีวิธีการอ่านเหมือนอ่านหนังสือ คือจะอ่านจากซ้ายไปขวาและจะต้องออกเสียงตัวโน้ตแต่ละตัวอย่างสม่ำเสมอ
  • 42.ต่อข้อ ๖ ๕. อัตราจังหวะ ๒ ชั้น มีจังหวะเป็นอย่างไร ๑ จังหวะช้าปานกลาง ๒ จังหวะปานกลาง ๓ จังหวะเร็ว ๔ จังหวะช้า เฉลย ๒ เพราะอัตราจังหวะ ๒ ชั้นเป็นอัตราจังหวะปานกลาง ฟังสบาย ๆ ไม่เร็วและไม่ช้าจนเกินไป
  • 43.ต่อข้อ ๗ ๖. ข้อใดกล่าวถูกต้องเกี่ยวกับกุญแจประจำหลัก ๑ เนื้อเพลงที่มีกุญแจฟาจะมีเสียงฟาถึงโดเท่านั้น ๒ เนื้อเพลงที่มีกุญแจซอลจะมีเสียงโด ถึงซอลเท่านั้น ๓ กุญแจประจำหลักที่ต่างกันทำให้เขียน ตัวโน้ตต่างกัน ๔ กุญแจประจำหลักที่ต่างกันทำให้การ ออกเสียงตัวโน้ตต่างกัน เฉลย ๔ เพราะกุญแจประจำหลักเป็นสิ่งที่กำหนดเสียงของตัวโน้ตที่บันทึกบนบรรทัด ๕ เส้น ทำให้การออกเสียงตัวโน้ตต่างกัน
  • 44.ต่อข้อ ๘ ๗. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของบรรทัด ๕ เส้น ๑ เขียนตัวโน้ตได้ตรงตามเสียงของตัวโน้ต ๒ ทำให้สามารถเล่นดนตรีได้ดีขึ้น ๓ เขียนตัวโน้ตให้ผู้อื่นเข้าใจง่ายขึ้น ๔ เขียนกุญแจเสียงได้ถูกต้อง เฉลย ๒ เพราะบรรทัด ๕ เส้นเป็นสิ่งที่ใช้บันทึกตัวโน้ตเพื่อให้ผู้ขับร้องและผู้บรรเลงสามารถอ่านและเขียนโน้ตได้ถูกต้อง
  • 45.ต่อข้อ ๙ เฉลย ๓ เพราะตัวหยุดตัวเขบ็ตสองชั้นจะเขียนหัวตัวหยุดเริ่มที่บรรทัดที่ ๔ ๘. ข้อใดคือตัวหยุดตัวเขบ็ตสองชั้น ๑ ๒ ๓ ๔
  • 46.ต่อข้อ ๑๐ ๙. ห้องเพลงในข้อใดมีเสียงเร ๑ ๒ ๓ ๔ เฉลย ๑ เพราะมีโน้ตตัวมี โด เร มี
  • 47.ไปหน้าแรก ๑๐. ห้องเพลงในข้อใดมีอัตราจังหวะมากที่สุด ๑ ๒ ๓ ๔ เฉลย ๓ เพราะมีโน้ตตัวดำ๓ ตัว เท่ากับมี ๓ จังหวะ ซึ่งมากกว่าในข้ออื่น ๆ