1.SD Muhammadiyah 12 Surabaya
BAHASA JAWA KELAS IV
BAB 1
GUYUP RUKUN
2.KD. 3.1. Mengenal, memahami, mengidentifikasi teks puisi modern dalam bentuk lisan dan tulisan.Indikator1. Mengidentifikaasi teks puisi berdasarkan tema2. Menjelaskan struktur puisi3. Menjelaskan kata-kata sulit teks puisi modern4. Menjelaskan isi teks puisi modern
KD. 4.1. Membaca ekspresi teks puisi puisi modern
Indikator
Menulis sesuai tema
Membaca ekspresif teks puisi modern
3.Guyub Rukun
Guyub yaiku greget (semangat) tumindak bebarengan
Rukun yaiku urip kang selaras lan ngedohi pasulayan utawa ora tukaran
Guyub Rukun kudu dikulinakake lan wajib ditindakake
karo kabeh anggota kaluwarga.
Marang tangga aja seneng tukar padu, kudu tulung-tinulung
lan tepa slira. Guyub Rukun ing sekolah bisa katindakake
kanthi cara ngajeni lan mituhu marang guru, sinau
bebarengan karo kanca tanpa mbedak-mbedakake sugih
utawa mlarat, gotong royong ngresiki lingkungan sekolah,
lan liyan liyane
4.Rukun agawe santosa, crah agawe bubrahtegese : rukun ndadeake kuwat, cecrongkahan ndadekake bubrah
Gooooong!
(Dening : Auliya Azizah
Dak deleng gong gumantung ing gayor
Ana sing cilik ana sing gedhe
Endah disawang kepenak dirungu
Kabeh nunggu giliran ditabuh
Ora ana sing meri dengki
Ora ana sing cupet budine
Ora ana sing rumangsa dikuwalonake
Ora beda karo kulawargaku
Adhik nyapu latar aku ngumbah motor
Ibu tata dhahar bapak tindhak kantor
Kabeh meres kringet ,,, meres piker
Gung …. Goong …. Gaaaooong ….
Adhem ayem
Pasinaon 1 : Teks geguritan Tema Guyub Rujun
5.Gladhen 1 : Niteni Geguritan Adhedhasar Tema
Geguritan yaiku puisi basa jawa gagrak anyar (modern) kang ora kaiket dening paugeran (aturan) sing gumathok, bebas jumlah larik ing saben pada (bait), bebas jumlahe pada, lan bebas pilihan tembung kang digunakake, sing penting, isine mentes lan pantes.
Sing perlu digateake nalika nulis geguritan yaiku :
Netepake tema karangan, yaiku gagasan pokok sing arep diandharake sajerone tulisan.
Tema iku kudu mupangat dadi wadahe karangan, tegese karangan ora oleh metu utawa mlenceng saka tema (wadhah) sing wis ditetepake.
6.Gladen 2 : Njlentrehake Struktur Teks Geguritan
Gegeguritan iku mujudake puisi basa jawa gagrak anyar sing bebas, nanging umume strukture geguritan mujudake gabungan saka limang perangan, yaiku :
Tembung
Larik
Pada / bait
Uni / swara
Surasa / makna
7.Kanggo nyinaoni struktur teks geguritan, gatekna table struktur teks geguritan 1 kanthi irah-irahan “Goooong” ing ngisor iki!
8.Pasinaon 2 : Makarya Bebarengan Babagan Teks GeguritanT
Njlentrehake Isine Gegurita
Salah sijine cara kanggo mahami geguritan, yaiku kanthi ngowahi wujud teks geguritan dadi wujud teks gancaran (prosa/crita). Pakaryan ngowahi wujud teks iki diarani parafrase. Parafrase katindakake kanthi ngowahi susunan pada (bait) dadi paragraph, nanging tanpa ngowahi isine.
9.Pasinaon 3 : Makarya Kanthi Mandhiri Babagan Teks Geguritan
Nulis Teks Geguritan
Kowe mestine nate dolanan kara kacamu ing plataran omah, dolanan sing kowe lakoni kuwi critaake wujud geguritan, carane
Nemtoake tema
Tuladha : dolan bebarengan
Nemtoake gagasan pokok. Saben sapada mung momot siji gagasan utama.
Ngembangake gagasan pokok dadi bait-bait
10.Mancing
Surya mletek minggu pahing
Aku sakanca budhal mancing
Kanthi bekal walesan umpan
Dakpancal sepedaku turut dalan
Gurame, nila, lan emas
ora dakrasa hawane tansah panas
banyu sabotol taksikat amblas
senar ditarik atiku dheg-dheg plas
Iwak sak kilo didum padha
Padha cilik padha nrima
Mesem ngguyu atine seneng
Aku sak kanca mulih bareng
Pada 1
Minggu esuk budhal mancing bareng kanca
Pada 2
Kahanan ing kolam renang
Pada 3
Kabeh padha seneng
11.Maca Teks Geguritan Kanthi Polatan kang Trep
Maca geguritan iku satemene duwe tujuan supaya wong liya bisa ngrungoake kanthi ati sing tenang lan ngerti isine geguritan kasebut. Mula sapa wae sing arep maca geguritan becike bisa ngrasake lan ngerti isine geguritan dhisik.
Bab sing kudu diperhatekake nalika maca geguritan yaiku :
Olah swara (olah vocal)
Patrap (ekspresi)
Nyawiji (nyetel antarane isi geguritan karo sandangane)
Sarana