PPT Unit 5 Dysfunctional Labor (2564)

Upload
0
Embed
Share
Upload and view presentations on any device and embed the player to your website! --- > >
Upload PPT
Upload PPT

spiderkid01

2021-9-26 published at other category

Presentation Transcript

1.UNIT 5 Nursing care for labor and birth at risk Dysfunctional Labor: Dystocia Power Physical Aj. SUREE NUNG-ALEE
2.Dysfunctional labor
3.Content. Abnormality of Power Abnormality of Passage Abnormality of Passenger Psychological condition Physical condition Position of the mother
4.Obj. บอกสาเหตุ และปัจจัยส่งเสริมผู้คลอดที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอดได้ บอกผลกระทบของการมีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอดที่มีต่อการคลอด ผู้คลอดและทารกได้ บอกแนวทางการดูแลรักษาผู้คลอดและทารกที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอดได้ บอกบทบาทพยาบาลผู้คลอดและทารกที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอดได้
5.Obj. ประเมินและวางแผนการพยาบาลต่อผู้คลอดและทารกที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอดได้ ตระหนักถึงความสำคัญของการพยาบาลผู้คลอดและทารกที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอดได้ ประยุกต์ความรู้เกี่ยวกับการพยาบาลผู้คลอดและทารกที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอดไปสู่การปฏิบัติได้
6.Normal labour GA 37-42 week Vertex presentation, OA Without Complications Vaginal delivery Without operative obstetrics Operative Obstetrics Operative Obstetrics < 24 hours
7.Dysfunctional labor: Dystocia Definition. การคลอดยาก (Dysfunctional Labor/Dystocia or Difficult labor) หมายถึง การคลอดผิดปกติซึ่งมีลักษณะการก้าวหน้าของการคลอดล่าช้าและไม่ดำเนินไปตาม Labor curve (Abnormally slow progress of labor)
8.Dystocia
9.Cause Abnormality of Power Abnormality of Passage Abnormality of Passenger Psychological condition Physical condition Position of the mother
10.ความผิดปกติของความก้าวหน้าในการคลอด ลักษณะความผิดปกติของความก้าวหน้าในการคลอดตามเกณฑ์ Friedman labor curve Prolongation Disorder Protraction Disorders Arrest Disorders Dysfunction at the second stage of labor
11.Friedman labour curve
12. Prolongation Disorder Prolonged latent phase
13.Prolonged latent phase ครรภ์แรก > 20 ชั่วโมง ครรภ์หลัง > 14 ชั่วโมง
14.Prolonged latent phase
15.Cause of Prolonged latent phase
16. Protraction Disorders - Protracted active phase of dilatation - Protracted descent
17.ในระยะ phase of maximum slope (Cx.dilate 4-7 cm.) ครรภ์แรก ปากมดลูกเปิด < 1.2 ซม./ชม. ครรภ์หลัง ปากมดลูกเปิด < 1.5ซม./ชม. Protracted active phase of dilatation
18.Protracted active phase
19.Cause of Protracted active phase
20.คือ การที่ส่วนนำของศีรษะทารกเคลื่อนต่ำลงช้ากว่า ครรภ์แรก < 1 ซม./ชม. ครรภ์หลัง < 2 ซม./ชม. Protracted descent
21.Protracted descent
22. Arrest Disorders Prolonged deceleration phase Secondary arrest of dilation Arrest of descent Failure of descent
23.คือ ระยะปากมดลูกเปิด 8- 10 ซม.(deceleration phase ) ใช้เวลานาน ครรภ์แรก > 3 ชม. ครรภ์หลัง > 1 ชม. Prolonged deceleration phase
24.ปากมดลูกเปิดขยายมาปกติแล้วมาหยุดลงหรือไม่มีการเปิดขยายเพิ่มขึ้นเลยภายในเวลา 2 ชั่วโมงในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว (Phase of maximum slope) โดยครรภ์แรกและครรภ์หลังใช้เกณฑ์เดียวกัน Secondary arrest of dilation
25.Arrest Disorders
26.Arrest of descent หมายถึง ส่วนนำมีการเคลื่อนต่ำอยู่ในเกณฑ์มาก่อนแล้วไม่เคลื่อนต่ำเพิ่มขึ้นเป็นเวลา > 1 ชั่วโมง โดยครรภ์แรกและครรภ์หลังใช้เกณฑ์เดียวกัน
27.ไม่มีการเคลื่อนต่ำของส่วนนำในระยะ deceleration Phase หรือในระยะที่ 2 ของการคลอด ระดับส่วนนำไม่เคลื่อนต่ำลงมากกว่าระดับ Ischia spine (station เป็น -) การชะงักงันของการคลอดนี้ส่วนใหญ่เนื่องมาจาก ภาวะ CPD Failure of descent
28.Arrest Disorders
29.Dysfunction at the 2nd stage of labor Prolonged second stage คือ ระยะตั้งแต่ปากมดลูกเปิดหมดจนถึงทารกคลอด ครรภ์แรก ≥ 2 ชม. ครรภ์หลัง ≥ 1 ชม.
30.Conclusions.
31.Question
32.ใบงาน Partograph (Dystocia) Exp. Date: 30 กันยายน 2564 เวลา 17.00 น.
33.1. Abnormality of Power
34.1. Abnormality of power Power (แรง) แรงจากการหดรัดตัวของมดลูก แรงดันของถุงน้ำคร่ำและส่วนนำของทารก แรงเบ่งของมารดา
35.1. Abnormality of power สาเหตุ Cephalopelvic disproportion (CPD) Malpresentation/Position False labour pain Other: Psychological condition, Chorioamnionitis, Sedative
36.1. Abnormality of power 1. การหดรัดตัวของมดลูกที่ผิดปกติ แบ่งออกเป็น 1.1 Hypotonic uterine dysfunction มดลูกหดรัดตัวน้อยกว่าปกติ ( หมายถึง การหดรัดตัวของมดลูกที่มีแรงดันในมดลูก < 30 mmHg หรือระยะของการหดรัดตัวของมดลูก > 5 นาที หรือทั้ง 2 อย่าง มักเกิดขึ้นในระยะ Active phase
37.1.1 Hypotonic uterine dysfunction
38.Cause 1. กล้ามเนื้อมดลูกมีการยืดขยายมาก เช่น ครรภ์แฝด ทารกตัวโต เนื้องอกที่มดลูก กล้ามเนื้อมดลูกผิดปกติ 2. ขาดการกระตุ้นให้เกิดเฟอร์กูสันรีเฟล็กซ์ เนื่องจากส่วนนำไม่กระชับกับปากมดลูกหรือพื้นเชิงกราน อาจเนื่องจาก สัดส่วนของส่วนนำไม่สัมพันธ์กับช่องเชิงกราน (C.P.D.) ส่วนนำหรือท่าทารกผิดปกติ ทารกตัวเล็ก
39.Cause 1.3 ปัจจัยที่ทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดี - ได้รับยาบรรเทาความปวดมากเกินไป - มีภาวะเครียดทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ - มีการติดเชื้อในโพรงมดลูกและน้ำคร่ำ - กระเพาะปัสสาวะเต็ม
40.Complications ตกเลือดในระยะหลังคลอดเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดี มารดาอ่อนเพลีย และอาจเกิดภาวะขาดน้ำเนื่องจากระยะเวลาในการคลอดยาวนาน การติดเชื้อในโพรงมดลูกเนื่องจากถุงน้ำคร่ำแตกก่อนคลอดเป็นเวลานาน
41.Nursing 1. ถ้าปากมดลูกยังเปิดไม่หมด ถุงน้ำทูนหัวยังไม่แตก ส่วนนำลงช่องเชิงกรานแล้ว กระตุ้นให้ผู้คลอดลุกเดิน หรือให้นอนตะแคงซ้ายศีรษะสูง หรือให้นอนศีรษะสูง ทั้งนี้ เพื่อให้น้ำหนักทารกและมดลูกกดลงที่ปากมดลูก เป็นการกระตุ้นเฟอร์กูสันรีเฟล็กซ์
42.Treatment 2. ในกรณีถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก และส่วนนำลงสู่อุ้งเชิงกรานแล้ว ให้เจาะถุงน้ำคร่ำ ใส่สายสวนเข้าไปในโพรงมดลูกเพื่อวัดความดัน และติด Fetal scalp electrode บันทึกอัตราการเต้นของหัวใจ หลังจากนั้นประมาณ 1 ชั่วโมง ถ้าการหดรัดตัวของมดลูกไม่ดีขึ้น ให้พิจารณาให้ออกซิโตซิน (Oxytocin)
43.Treatment 2. การให้ออกซิโตซิน โดยทั่วไปแล้วมดลูกจะตอบสนองต่อออกซิโตซินภายใน 3 – 5 นาที และอยู่นานสูงสุด 40 นาที ถ้ามดลูกหดรัดตัวนานเกิน 90 นาที หรือหดรัดตัวมากกว่า 5 ครั้งใน 10 นาที หรือทารกมีภาวะขาดออกซิเจน ให้หยุดให้ออกซิโตซินทันทีหยุดให้ออกซิโตซิน ดูแลจัดท่านอนตะแคงซ้าย ให้ออกซิเจน mask with bag ให้สารน้ำและรายงานแพทย์
44.Nursing 3. กระตุ้นให้ผู้คลอดถ่ายปัสสาวะทุก 2-3 ชม. หรือสวน ในรายที่ถ่ายไม่ออก 4. ดูแลให้ผู้คลอดได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ 5. ดูแลมารดาในรายที่เจาะถุงน้ำ และติดตามอัตราการเต้นของ หัวใจทารกหลังเจาะถุงน้ำคร่ำ 6. การดูแลหลังคลอด ควรคลึงมดลูกบ่อยๆ เพื่อให้มดลูกหดรัดตัวดีเพื่อป้องกันการตกเลือดหลังคลอด 7. ดูแลความสุขสบายทั่วไป
45.1.2 Hypertonic uterine dysfunction Hypertonic uterine dysfunction มดลูกหดรัดตัวมากกว่าปกติ หมายถึง การหดรัดตัวของมดลูก > 50 mmHg หรือ Interval < 2 นาที หรือทั้ง 2 อย่างร่วมกัน พบได้บ่อยในระยะ Latent ซึ่งจะพบว่ามดลูกหดรัดตัวมีความตึงตัวสูง แต่ไม่แรงมาก ทำให้ไม่มีประสิทธิภาพในการเปิดขยายของปากมดลูก
46.1.2Hypertonic uterine dysfunction
47.Complications ทารกในครรภ์ขาดออกซิเจน เนื่องจากเลือดมาเลี้ยงมดลูกน้อยลง ถ้าไม่ได้รับการแก้ไข ทารกอาจเสียชีวิตได้ มารดามีอาการเจ็บครรภ์มากกว่าปกติ มารดาอ่อนเพลีย ขาดน้ำและมีภาวะเลือดเป็นกรด เนื่องจากเจ็บครรภ์มาก พักผ่อนน้อย การคลอดล่าช้า
48.Treatment ถ้ามีภาวะทารกขาดออกซิเจน ผู้คลอดต้องได้รับการผ่าตัดทันที ให้ยานอนหลับ และยาบรรเทาอาการปวด
49.Nursing Monitors FHS หรือประเมิน FHS ทุก 5 นาที ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกทุก 5 - 15 นาที ถ้ามารดาได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ให้หยุดยาทันที จัดท่านอนตะแคงซ้าย เพื่อให้เลือดไปเลี้ยงมดลูกมากขึ้น ให้ออกซิเจน เพื่อเพิ่มแรงดันของออกซิเจนในเลือด ช่วยป้องกันไม่ให้ทารกขาดออกซิเจน ดูแลให้มารดาได้รับยาแก้ปวด ตามแผนการรักษา
50.Nursing ถ้ามดลูกหดรัดตัวแรงมาก ไม่คลายอยู่เป็นเวลานาน ภายหลังจากให้ยาแก้ปวดแล้วยังไม่ดีขึ้น ยามีผลทำให้ความดันโลหิตต่ำลง อาจส่งผลต่อทารกในครรภ์ได้ สังเกตอาการแสดงมดลูกใกล้แตก (Threatened uterine ruptured) ได้แก่ ผู้คลอดดิ้นทุรนทุรายมี Bandl’s ring ให้กำลังใจ และปลอบโยนผู้คลอด
51.1.3 Localized abnormalities การหดรัดตัวของมดลูกที่ผิดปกติเฉพาะที่ เกิดจากที่มดลูกส่วนบนและส่วนล่างมีการหดรัดตัวไม่ประสานกัน ทำให้เกิดพยาธิสภาพ 3 อย่าง คือ Tetanic contraction (มดลูกหดรัดตัวแบบไม่คลาย) - เป็น Pathological retraction ring (Bandl’s ring) สามารถมองเห็นรอยคอดตามขวางของหน้าท้อง และอยู่ต่ำกว่าระดับสะดือเล็กน้อย ถ้าปล่อยทิ้งไว้จะทำให้มดลูกแตก จึงต้องเตรียมผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องโดยด่วน
52.Tetanic contraction
53.Incoordinated contraction (มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน) คือ มดลูกหดรัดตัวถี่และแรง แต่ไม่สม่ำเสมอ ใยกล้ามเนื้อมดลูกทำงานไม่ประสานกัน โดยมดลูกมีการหดรัดตัวส่วนกลางและส่วนล่าง > ส่วนบน ทำให้การคลอดไม่ก้าวหน้า 1.3 Localized abnormalities
54.Constriction ring (มดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวน) การที่มดลูกหดรัดตัวผิดปกติ ซึ่งเกิดที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งของมดลูกก็ได้ และวงแหวนที่เกิดขึ้นนั้นไม่เปลี่ยนตำแหน่ง และจะรัดตัวทารก ทำให้ไม่สามารถเคลื่อนต่ำลงมาได้ 1.3 Localized abnormalities
55.Constriction ring
56.1. Abnormality of power 2. การคลอดยากเนื่องจากความผิดปกติของแรงเบ่ง (Ineffective maternal bearing down effort) แรงจากการเบ่ง (force from voluntary muscle/bearing down effort) การคลอดยากเนื่องจากแรงเบ่งไม่เพียงพอ (poor bearing down effort) หรือเบ่งคลอดไม่ถูกวิธีจะส่งผลให้ระยะที่สองของการคลอดยาวนานได้
57.1.Abnormality of power
58.Cause เบ่งไม่ถูกวิธี หมดแรงเนื่องจากขาดน้ำ ขาดอาหาร พักผ่อนไม่เพียงพอ มีความพิการของร่างกายหรือมีโรคประจำตัว ให้ยาระงับปวด ยานอนหลับ หรือยาชาเฉพาะที่ มากเกินไป ไม่ให้ความร่วมมือในการเบ่งคลอด
59.Nursing แนะนำการเบ่งคลอดที่ถูกวิธีผู้คลอดที่ไม่มีข้อห้าม ไม่ควรให้ผู้คลอดเบ่งคลอดถ้าปากมดลูกยังเปิดไม่หมด สอนแนะนำเทคนิคการหายใจเพื่อผ่อนคลายความเจ็บปวด ดูแลผู้คลอดให้ได้รับอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ
60.
61.2. Abnormality of Passage
62.
63.2. Abnormality of Passage 2. ความผิดปกติของช่องทางคลอด 2.1 กระดูกเชิงกรานแคบหรือผิดสัดส่วน (pelvic contraction) หมายถึง กระดูกเชิงกรานที่ตำแหน่งใดตำแหน่งหนึ่ง หรือ หลายตำแหน่งร่วมกัน มีเส้นผ่านศูนย์กลางสั้นกว่าปกติ ทำให้ ทารกที่มีขนาดปกติไม่สามารถเคลื่อนผ่านหรือคลอดออกมาได้
64.Pelvic contraction 1. Inlet contraction ช่องทางเข้าเชิงกรานแคบ หมายถึง ช่องเข้าความกว้างในแนวหน้า-หลัง (A-P diameter) หรือเส้นผ่านศูนย์กลางของช่องทางเข้าซึ่งวัดจาก diagonal conjugate แล้วลบ 1.5-2 ซม. เรียกว่า Obstetric/True Conjugate < 10 ซม. (ปกติ 10.5 ซม.) หรือวัดในแนวขวาง Transverse diameter < 12 ซม. (ปกติ 13.5 ซม.)
65.1. Inlet contraction
66.2. Mid-pelvis contraction ส่วนกลางของเชิงกรานแคบ หมายถึง ระยะห่างของIschial spine คือ Interspinous diameter < 9 ซม. (ปกติ 10.5 ซม.) ซึ่งผลจาก Ischial spine ยื่นแหลมออกมามากจะทำให้เกิด transverse arrest of fetal head ในตำแหน่งที่ศีรษะหมุน (Internal rotation) จะส่งผลให้การหมุนเป็นท่า Occiput anterior ได้ยาก Pelvic contraction
67.2. Mid-pelvis contraction
68.Pelvic contraction 3. Outlet contraction ช่องทางออกเชิงกรานแคบ หมายถึง ระยะระหว่าง Intertuberous diameter ≤ 8 ซม. (ปกติ 10 ซม.) และมุมใต้กระดูกหัวเหน่า (subpubic angle) แคบ < 85 องศา
69.3. Outlet contraction
70.Pelvic contraction 4. General pelvic/Contracted pelvic เชิงกรานแคบทุกส่วน หมายถึง ค่าที่ประมาณไว้ของ ช่องเชิงกรานทุกส่วนมีค่าน้อยกว่าที่กล่าวไว้ข้างต้น ซึ่งสาเหตุมาจากการได้รับอุบัติเหตุหรือโรคกระดูกบางชนิด โรคโปลิโอ อาการที่อาจพบร่วมด้วย เช่น ลักษณะหลังโก่ง-หลังคด
71.Cause การเจริญเติบโตของเชิงกรานผิดปกติ ฮอร์โมนเพศหญิงไม่สมบูรณ์ โรคกระดูก เช่น โรคกระดูกอ่อน (ricket) วัณโรคหรือเนื้องอกของกระดูกเชิงกราน กระดูกเชิงกรานแตกหรือร้าวจากอุบัติเหตุหรือกระดูกเชิงกรานหัก
72.Cause ความพิการจากกระดูกสันหลังหรือขามาแต่ในวัยเด็ก ทำให้รูปลักษณะกระดูกเชิงกรานเจริญผิดปกติ เชิงกรานเจริญไม่เต็มที่ ถ้าอายุน้อยกว่า 18 ปี เชิงกรานที่ยืดขยายลำบาก ถ้าอายุมากกว่า 35 ปี กระดูกเชิงกรานรูปผิดปกติ (pelvic abnormalities) เช่น กระดูกเชิงกรานที่รูปร่างผิดปกติ ร่วมกับกระดูกสันหลังโก่งหรือหลังค่อม
73.2.2 soft passage dystocia 2. ช่องทางคลอดส่วนอื่นที่ไม่ใช่กระดูก เช่น ปากช่องคลอด ช่องคลอด และปากมดลูก
74.ผลต่อมารดา ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเข้าสู่ระยะคลอด เนื่องจากส่วนนำไม่สามารถผ่านเข้าสู่ช่องเชิงกรานได้ ส่งผลให้มีการติดเชื้อของเยื่อหุ้มทารก มดลูกส่วนกลางถูกยืดออกมากกว่าปกติ เนื่องจากส่วนของศีรษะทารกที่ลอยอยู่เหนือ อุ้งเชิงกรานมาดันไว้ทำให้ผนังส่วนนี้โป่งออกและบางมาก ถ้ามองจากบริเวณหน้าท้องมารดาจะเห็นรอยคอด (Bandl’s ring)
75.ผลต่อมารดา ส่วนนำที่ลอยอยู่อาจไปกดช่องทางคลอดส่วนใดส่วนหนึ่งเป็นเวลานาน จนบริเวณนั้นขาดเลือดมาเลี้ยง เกิดเนื้อตายบริเวณเนื้อเยื่ออ่อนของช่องทางคลอด และกลายเป็นรูรั่ว (Fistula) ตามตำแหน่งต่าง ๆ เช่น Vesico – vaginal fistula เป็นต้น เกิดการฉีกขาดของฝีเย็บมากขึ้น เนื่องจากช่องทางออกของเชิงกรานแคบ ระยะของการคลอดยาวนาน ส่งผลให้มารดาอ่อนเพลียเกิดภาวะขาดน้ำ ผู้คลอดวิตกกังวล เครียด
76.ผลต่อทารก การคลอดที่ยาวนาน เกิดภาวะขาดออกซิเจนได้ ทำให้มีการฉีกขาดของเส้นเลือดบริเวณศีรษะทารก จนมีเลือดออกในสมองได้ เกิดเนื้อตายของหนังศีรษะทารก (Scalp necrosis) เนื่องจากถูกกดอยู่ระหว่างกระดูกหัวเหน่า ทำให้หนังศีรษะบริเวณนั้นขาดเลือดมาเลี้ยง สายสะดือพลัดต่ำ เนื่องจากศีรษะไม่ลงช่องเชิงกราน
77.Treatment ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องในรายที่ไม่สามารถคลอดทางช่องคลอด หลีกเลี่ยงให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ให้ยาแก้ปวด ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ ติดตามความก้าวหน้าในการคลอด
78.Nursing care ดูแลให้ผู้คลอดได้รับสารน้ำตามแผนการรักษา ประเมินสัญญาณชีพ ตรวจดูการหดรัดตัวของมดลูกอัตราการเต้นของหัวใจทารก ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด สอนการเบ่งคลอดที่ถูกต้อง และการบรรเทาความเจ็บปวด ในรายที่ไม่สามารถคลอดเองได้ ควรอธิบายให้ผู้คลอดฟัง เตรียมผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
79.
80.3. Abnormality of passenger
81.3.1. ความผิดปกติของส่วนนำ 3.1.1 ทารกมีส่วนนำเป็นท่าก้น (Breech Presentation) ทารกในครรภ์มารดาอยู่ท่า Longitudinal lie และมีส่วนก้นอยู่ในช่องเชิงกรานของมารดา (โดยใช้ sacrum เป็นจุดอ้างอิง (denominator) เสมอ
82.Breech Presentation 1. Complete breech presentation (Flexed breech, Full breech, Double breech) หมายถึง ทารกอยู่ในทรงปกติ แต่กลับเอาก้นลงสู่ช่องเชิงกราน โดยทารกจะอยู่ในท่าที่งอข้อสะโพกทั้ง 2 ข้าง และงอข้อเข่าชิดลำตัว ลักษณะคล้ายขัดสมาธิ
83.Breech Presentation 2. Incomplete breech หมายถึง ทารกอยู่ในลักษณะที่ข้อสะโพกเหยียดขาเพียงหนึ่งข้าง (Single footling) หรือเหยียดทั้ง 2 ข้าง (Double footling) จึงทำให้ขาทารกอยู่ต่ำกว่าก้น
84.Breech Presentation 3. Frank breech presentation หมายถึง ทารกมีส่วนนำเป็นก้นโดยข้อสะโพกจะ flexed และข้อเข่าเหยียด โดยต้นขาจะพับแนบอยู่กับหน้าท้อง ส่วนขาจะเหยียดมักจะแนบไปกับลำตัวหน้าอก หรือหน้าของทารก
85.Question ขข Complete breech Footling breech Frank breech
86.Diag. ตรวจหน้าท้อง First maneuver จะคลำได้ศีรษะทารก ซึ่งแข็งและกลมเรียบ และมี Ballottement อยู่บริเวณยอดมดลูก Second maneuver จะคลำได้หลังทารกอยู่ด้านใดด้านหนึ่ง และส่วนของแขนขา จะอยู่ด้านตรงข้าม Third maneuver จะคลำได้เป็นก้นค่อนข้างนุ่ม กว้างและไม่เรียบบริเวณหัวหน่าว Fourth maneuver จะตรวจไม่ได้ Cephalic prominence การฟัง จะฟังเสียงหัวใจทารกทางหน้าท้องได้อยู่เหนือระดับสะดือ
87.Diag. ประวัติ เคยคลอดท่าก้น การตรวจ U/S การตรวจด้วย Computed tomography การถ่ายภาพรังสี การตรวจภายในจะพบส่วนนำมีลักษณะนุ่ม ซึ่งตรวจพบอะไรขึ้นอยู่กับชนิดส่วนนำอาจจะคลำได้รูทวารหนัก คลำอวัยวะเพศได้ คลำเท้าทารกได้
88.การเลือกทางคลอดสำหรับทารกท่าก้น 1. ครรภ์เดี่ยว ครบกำหนด และยังไม่เข้าสู่ระยะคลอดให้โอกาสผู้คลอดเลือกทางคลอดเองขณะฝากครรภ์ มีทางเลือกที่แนะนำ คือ ทำการหมุนเปลี่ยนส่วนนำภายนอก (External cephalic version: ECV) กำหนดนัดผ่าตัดคลอด (ก่อนเจ็บครรภ์คลอด)
89.การเลือกทางคลอดสำหรับทารกท่าก้น 2. ท่าก้นในกรณีอื่นๆ นอกเหนือจากข้อ 1 ควรพิจารณาผ่าตัดคลอดกรณีที่ ทารกน้ำหนักตัว >3,500 กรัมขึ้นไป ท่าก้นชนิด Footling หรือ incomplete ทารกมีการเงยของศีรษะ ขนาดของรูปร่างช่องเชิงกรานผิดปกติ และอื่นๆ
90.Treatment 1. External cephalic version : ECV คือ การหมุนทารกทางหน้าท้องมารดา เพื่อเปลี่ยนจากท่าส่วนนำจากก้นเป็นศีรษะ และคลอดท่าหัว
91.ECV 1. อายุครรภ์ก่อน 37 สัปดาห์ (แนะนำอายุครรภ์ 36 สัปดาห์) 2. ส่วนนำยังไม่เข้าช่องเชิงกราน 3. หลังของทารกไม่อยู่ทาง posterior 4. มารดาไม่อ้วน ผนังหน้าท้องไม่หนาหรือตึงเกินไป 5. ปริมาณน้ำคร่ำปกติ ยังไม่มีภาวะน้ำเดิน
92.คุณหมอ หมุนหนูยังไงน้า……..
93.ดูวิดีโอแก้ง่วงกันดีกว่านะครับ
94.External cephalic version : ECV
95.อยากเห็นหนูตอนคลอดหรือยังคะ!!!
96.Assisted Breech Delivery
97.3.1.2. Face presentation หมายถึง ทารกใช้หน้าเป็นส่วนนำโดยที่ศีรษะมีการแหงนมากกว่าปกติ จนท้ายทอย (Occiput) ไปอยู่ชิดกับหลังทารก
98.ท่าของทารก จุดอ้างอิง (denominator) คือ คาง (Mentum = M) MP (Mento – posterior) MA (Mento – anterior) MT (Mento – transverse) 3.1.2. Face presentation
99.Diag. การวินิจที่แน่ชัดต้องทำโดยการตรวจภายในขณะเจ็บครรภ์คลอดเท่านั้น โดยจะคลำได้ส่วนนุ่ม ขรุขระ มีรูปาก ขอบกระดูกเบ้าตา จมูก คาง และกระดูกโหนกแก้ม
100.3.1.2. Face presentation
101.Cause ด้านมารดา เคยคลอดบุตรหลายครั้ง กระดูกเชิงกรานแคบ ด้านทารก ทารกมีขนาดใหญ่ ทารกไม่มีศีรษะ มีก้อนเนื้องอกที่บริเวณคอ กล้ามเนื้อคอของทารกสั้น สายสะดือพันคอหลายรอบ
102.Treatment ในรายที่ไม่มีอุ้งเชิงกรานแคบ มดลูกหดรัดตัวดีและไม่มีภาวะทารกขาดออกซิเจน การดำเนินการคลอดไปได้ด้วยดี ในรายที่ทารกท่า MA ซึ่งสามารถคลอดทางช่องคลอดได้ แต่ในรายที่ทารกท่า MP จะไม่สามารถคลอดทางช่องคลอดได้ ยกเว้นทารกตัวเล็กมาก ๆ
103.
104.3.1.3 Brow presentation หมายถึง ทารกที่มีส่วนนำเป็นศีรษะ โดยศีรษะอยู่ในท่าแหงน เล็กน้อย ใช้ sinciput (ส่วนของศีรษะระหว่างของเบ้าตาหรือ glabella และขม่อมหน้า) เป็นส่วนนำ การดูแลจะเหมือนการใช้หน้าเป็นส่วนนำ
105.3.1.3 Brow presentation การวินิจฉัย โดยการตรวจหน้าท้องจะคลำได้ทั้งท้ายทอยและคางของ ทารก ตรวจภายในคลำได้กระหม่อมหน้าขอบกระดูกเบ้าตา ตา และดั้งจมูกแต่คลำไม่พบจมูกหรือปากทารกเหมือนท่า หน้า ท่าของทารก จุดอ้างอิง (denominator) คือ กระดูกหน้าผาก-ระดับคิ้ว (Frontal bone = F)
106.3.1.3 Brow presentation
107.
108.3.1.4 Occiput posterior persistence: OPP and Persistent occiput transverse position หมายถึง ทารกท่าท้ายทอยเฉียงหลัง (OPP) และท่าท้ายทอยอยู่ด้านข้าง มักพบในมารดาที่อุ้งเชิงกรานแบบ Platypelloid หรือ Android l ในมารดาที่มีอุ้งเชิงกรานปกติไม่มีภาวะ CPD ทารกจะสามารถหมุนเป็นท่าท้ายทอยได้เสมอ แต่รายที่มดลูกหดรัดตัวไม่ดี ศีรษะอาจไม่หมุน ดังนั้นแพทย์อาจช่วยหมุนโดยใช้มือหมุน หรือใช้ Kielland forceps หมุนเป็นท่าท้ายทอยอยู่หน้า (OA) แล้วดึงศีรษะออกมา นอกจากนี้อาจให้ออกซิโตซิน
109.3.1.4 Occiput posterior persistence: OPP
110.Occiput posterior persistence: OPP
111.3.1.4 Persistent occiput transverse position
112.Cause หน้าท้องหย่อนมาก ทารกคลอดก่อนกำหนด รกเกาะต่ำ มดลูกมีรูปร่างผิดปกติ กระดูกเชิงกรานแคบ
113.Diag. การดู พบว่าขนาดหน้าท้องไม่สูง แต่จะขยายออก การคลำ คลำไม่ได้ศีรษะที่ยอดมดลูก การฟัง จะฟังเสียงหัวใจทารกทางอยู่สูงกว่าระดับสะดือ การตรวจภายใน
114.Treatment. ในรายที่เชิงกรานปกติ จะรอให้มีการหมุนจนกระทั่ง Occiput Anterior (OA) และคลอดเองทางช่องคลอดปกติ ถ้าไม่สามารถคลอดทางช่องคลอดได้ ควรผ่าตัดคลอด
115.
116.3.1.5 Shoulder presentation or Transverse lie หมายถึง ท่าที่แนวแกนยาวของทารก (long axis) ตั้งฉากกับแนวลำตัวของมารดา ทำให้หัวไหล่กลายเป็นส่วนนำ โดยมีส่วนหลังของทารกอยู่ในแนวขวางของหน้าท้องมารดาหรืออาจมีแขนโผล่ยื่นออกมา
117.3.1.5 Shoulder presentation or Transverse lie สาเหตุ หน้าท้องหย่อนมาก ทารกคลอดก่อนกำหนด รกเกาะต่ำ มดลูกมีรูปร่างผิดปกติ กระดูกเชิงกรานแคบ ท่าของทารก จุดอ้างอิง (denominator) คือ กระดูก Acromion (Ac)
118.Shoulder Dystocia
119.Question????
120.
121.4. Psychological condition ความวิตกกังวล กลัว และประสบการณ์จากความเจ็บปวดจากการคลอดทำให้เกิดวงจรแห่งความชั่วร้าย ( vicious cycle ) ทำให้เพิ่มความกลัวและวิตกกังวล ซึ่งเป็นผลมาจากความรับรู้ต่อความเจ็บปวด มีผลทำให้เกิดการหลั่งแค็ททิค็อลลามิน ( catecholamine ) ทำให้เกิดความตึงเครียดทางด้านร่างกายมากขึ้น มีผลทำให้กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวไม่ดีและการดำเนินการคลอดล่าช้า ( Lederman, 1984 cited in Olds; London and Ladewig 1996)
122.Link…. ผลของความเครียดต่อการคลอด
123.Physical Condition
124.5. Physical Condition ผู้คลอดที่มีสุขภาพอ่อนแอ มีอาการอ่อนเพลีย พักได้น้อย เนื่องจากเจ็บครรภ์คลอดในเวลากลางคืน หมดแรง ขาดน้ำ ( maternal exhaustion and maternal dehydration ) หรือได้รับอุบัติเหตุ บริเวณกระดูกอุ้งเชิงกราน มารดามีพยาธิสภาพ เช่น โรคหัวใจ โรคหืด หอบ โรคไต โรคตับ ภาวะความดันโลหิตสูงในระยะตั้งครรภ์ จะกระทบต่อแรงเบ่งคลอดได้
125.
126.Position???
127.6. Position
128.Position
129.6. Position
130.การวินิจฉัยการคลอดยาก การซักประวัติ พบว่ามารดาอาจมีประวัติการคลอดยากในครรภ์ก่อน หรือใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด ไม่มีแรงเบ่ง การตรวจร่างกาย พบสาเหตุ ส่วนสูง < 145 เซนติเมตร การตรวจครรภ์ พบว่าทารกอยู่ในท่าผิดปกติ มดลูกหดรัดตัวมากหรือน้อยกว่าปกติ
131.Diag. การตรวจภายในพบ สภาพปากมดลูกมีลักษณะค่อนข้างตึง และบวม การเปิดขยายล่าช้ากว่าปกติ ส่วนนำและท่าของทารกผิดปกติ ระดับของส่วนนำไม่เคลื่อนต่ำ
132.ลักษณะของกราฟการคลอดของ Friedman ผิดปกติ โดยจากการบันทึกการเปิดขยายของปากมดลูก พบว่าอยู่ทาง ด้านขวาของเส้น Alert line หรืออยู่บนเส้น Action line
133.Signs & Symtoms ตรวจภายในพบ Caput succedaneum /ปากมดลูกบวม น้ำคร่ำมีขี้เทาปน อัตราการการเต้นของหัวใจทารกเต้นผิดปกติ มดลูกหดรัดตัวมากหรือน้อยกว่าปกติ ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนที่จะเข้าสู่ระยะคลอด มารดาอ่อนเพลีย ไม่มีแรงเบ่ง
134.ผลของการคลอดยากต่อมารดา ความเครียด และอ่อนล้า เนื่องจากระยะเวลาของการคลอดยาวนาน การติดเชื้อ อาจเกิดจากการตรวจภายในบ่อย ๆ หรือมีน้ำเดินเป็นเวลานาน มดลูกแตกเกิดจากมดลูกหดรัดตัวอยู่นานและแรง ส่งผลให้มดลูกส่วนล่างบางลง เกิดการฉีกขาดและแตกได้ง่าย
135.ผลของการคลอดยากต่อมารดา ช่องทางคลอดฉีกขาด ตกเลือด ภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว (Remotecomplications) กระบังลมหย่อน (Genital prolapsed) เกิดจากการเบ่งคลอดเป็นเวลานาน หรือช่วยคลอดไม่ถูกต้อง เกิดภาวะเครียด และความรู้สึกไม่ดีต่อการคลอด
136.ผลของการคลอดยากต่อทารก ทารกขาดออกซิเจน มีภาวะติดเชื้อ อันตรายจากการคลอด ทารกพิการ ปัญญาอ่อน
137.ช่วยหนูคิดข้อวินิจฉัยหน่อยนะคะ….please
138.Treatment 1. การรักษาแบบประคับประคอง (Supportive therapy) ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ ดูแลกระเพาะปัสสาวะให้ว่าง ประเมินการติดเชื้อ ให้ยาระงับปวด ดูแลด้านจิตใจ ปลอบโยน และดูแลผู้คลอดอย่างใกล้ชิด
139.Treatment 2. การรักษาแบบเฉพาะ (Specific therapy) โดยประเมินอาการ สิ่งที่ตรวจพบ และแก้ไข เช่น ในกรณีมดลูกหดรัดตัวไม่ดี พิจารณาให้ Oxytocin
140.Nursing care ดูแลมารดาอย่างใกล้ชิด เปิดโอกาสให้มารดาซักถาม ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกเป็นระยะ ดูแลให้กระเพาะปัสสาวะว่าง ดูแลให้มารดาได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
141.Nursing care ถ้าได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ต้องให้การดูแลอย่างใกล้ชิด ควบคุมจำนวนหยด ถ้า I < 2’ D > 90” S 4+ หยุดให้ยาทันที ติดตามและลงบันทึก Partograph ประเมิน FHS สอนเบ่งคลอดอย่างถูกต้อง
142.Nursing care ให้ออกซิเจนแก่มารดา ในกรณีที่อัตราการเต้นของหัวใจทารกผิดปกติ หรือมีขี้เทาในน้ำคร่ำ กรณีที่มารดาได้รับยาระงับปวดแล้วคลอดภายใน 2 – 4 ชม อาจกดการหายใจทารกได้ ควรรายงานแพทย์ทราบและเตรียมยาต้านฤทธิ์ยาแก้ปวด เช่น Narcan โดยฉีด 0.4 mg. IV หรือฉีดทารกแรกเกิด 0.01 mg./kg. IV/IM ดูแลความสุขสบายโดยทั่วไป
143.Nursing care เมื่อทารกคลอดออกมาแล้ว ให้ประเมิน Apgar score ถ้าทารกปกติให้ส่งเสริมสัมพันธภาพระหว่างมารดาทารก ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก ในกรณีมดลูกหดรัดตัวไม่ดี ให้คลึงมดลูก และไล่ก้อนเลือดออก ประเมินเลือดที่ออกทางช่องคลอด และแผลฝีเย็บ รวมทั้งประเมินสัญญาณชีพเป็นระยะจนกว่าจะคงที่
144.Nursing care ดูแลทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ และแผลฝีเย็บ ดูแลให้ความอบอุ่น และความสะอาดร่างกาย ดูแลให้ได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ ดูแลจัดสิ่งแวดล้อมให้สงบ และจัดกิจกรรมการพยาบาลให้เป็นระบบ เพื่อให้มารดาได้พักผ่อนเต็มที่ สังเกตภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น การติดเชื้อ เป็นต้น
145.
146.Quiz
147.THANK YOU FOR ATTENTION

Latest Release